Een directeur van een middelgroot bedrijf nam contact met ons op. (laten we hem Cees noemen) Graag wilde hij een traject inzetten voor een teamleider – Marieke-. Volgens Cees wilde Marieke ook graag coaching, Marieke loopt op haar tandvlees en heeft volgens Cees hulp nodig met haar team.
Na onderstaand voorval is aan het licht gekomen dat Marieke het niet meer trekt:
Het team van Marieke presteert goed op 1 persoon (Rik) na. Rik zegt niet van veranderingen te houden, is snel van slag, doet zijn best maar het lukt steeds net niet, hij vraagt veel bevestiging van Marieke en heeft veel aandacht en tijd van haar nodig. Boven op haar andere taken en leidinggeven aan nog 5 andere mensen is het teveel. Marieke deelt dit, als het haar te hoog zit, soms met een collega teamleider, Anja. Na weer een incident waarbij Marieke haar hart gelucht heeft bij Anja heeft Anja, Cees ingelicht. Cees heeft met het team van Marieke gesproken (zonder Marieke) en daarna besloten dat zij hulp nodig heeft in de vorm van leiderschap coaching.
Vicieuze cirkel
In bovengenoemde casus zien we drie rollen terug. Cees is de Redder hij zal het allemaal oplossen en laat zien hoe belangrijk hij is door achter Marieke om met haar team te praten, hij maakt hiermee ook het Slachtoffer, Marieke, van hem afhankelijk. Hoewel het lijkt alsof Cees zijn verantwoordelijkheid neemt doet hij dat niet door de dingen bij Marieke weg te nemen in plaats van Marieke mee laten denken in een oplossing en haar helpen voor zichzelf te gaan staan. De aanklager (Anja) wijst naar het Slachtoffer, Marieke moet het anders aanpakken. Anja treft geen blaam ze kijkt niet naar haar eigen rol in dit probleem (Cees erbij halen zonder overleg). Kenmerkend voor de dramadriehoek is dat mensen razendsnel van rol kunnen wisselen. Marieke zou in bovengenoemd voorbeeld aanklager kunnen worden ze geeft de Redder de schuld dat hij achter haar rug om met haar team gesproken heeft deze wordt daarmee slachtoffer en de aanklager (Anja) kan dan de Redder worden van Cees.
Het is een destructief spel, laat je niet verleiden in de Dramadriehoek te stappen. En als je er al inzit kan je het beste via de Aanklagersrol dit spelletje verlaten….
Wij hebben een interventie gedaan om deze driehoek inzichtelijk te krijgen met Cees en Marieke. Dit was heel verhelderend, de dramadriehoek komt heel vaak voor! Binnen gezinnen, teams zelfs zie ik het bij het voetbalelftal van mijn kinderen. Let er maar eens op en bemerk hoe vaak we in de Dramadriehoek verzeild raken.
De Dramadriehoek
Als leidinggevende heb je regelmatig te maken met de dramadriehoek. Ofwel omdat je er in ‘getrokken’ wordt of omdat collega’s erin zitten. Misschien heb je al vaker van de dramadriehoek gehoord of wellicht weet je heel goed wat het is. Toch is het altijd een goeie opfrisser om er nog eens naar te kijken. De Dramadriehoek is eind jaren 60 ontwikkeld door Stephen Karpmann. Het is een psychologisch ‘spelletje’ dat bewust of onbewust gespeeld wordt en iedereen heeft er wel eens in gezeten.
Er zijn drie rollen;
Slachtoffer
Het slachtoffer is de sleutelpositie, de andere posities draaien hieromheen. Slachtoffers nemen geen verantwoordelijkheid voor hun eigen acties of gevoelens. Een typische uitspraak die bij een Slachtoffer hoort is: “Jahoor dat heb ik weer”. Slachtoffers manipuleren anderen om te doen wat zij willen d.m.v. schuld en blaam.
- Hoeft niet te kiezen
- Heeft geen verantwoordelijkheid
- Wordt voor hem/haar gezorgd
Redder
De Redder is de ‘good guy’ deze gaat de boel redden en neemt verantwoordelijkheid zonder met de betrokkene te overleggen. Hiermee bevordert de Redder de passiviteit van het Slachtoffer en maakt zichzelf onmisbaar. De Redder vindt zichzelf onbaatzuchtig maar het gevoel van ‘nodig zijn’ en ‘zorgen voor’ is net zo verslavend als drugs.
- Maakt zichzelf belangrijk
- Maakt anderen afhankelijk
- Kan laten zien hoe goed hij is
De Aanklager
Dit is degene die de driehoek in stand houdt. Deze valt de ander graag verbaal aan. De Aanklager weet het altijd beter en plaatst zichzelf graag boven een ander.
- Treft geen blaam
- Is zelf niet verantwoordelijk
- Voelt zich beter dan de ander
- Houdt anderen op afstand
